Hình thức của di chúc theo quy định của pháp luật

04/10/2021 - 06:10:15 AM | 774

Hình thức của di chúc là đề tài tuy không mới nhưng đôi lúc có sự nhầm lẫn dẫn đến những vấn đề gây tranh cãi hoặc những tranh chấp về quyền thừa kế. Bài viết dưới đây là nội dung về những quy định của pháp luật dưới góc nhìn của Luật sư dân sự tại công ty chúng tôi đối với hình thức của di chúc nhằm làm rõ về một số điểm vướng mắc trong thực tiễn áp dụng.

Câu hỏi: Trước khi qua đời, Dì tôi có một số vàng muốn để lại cho mẹ tôi trước sự chứng kiến của con cháu và cả mẹ tôi. Nhưng sau khi Dì mất, những đứa con của Dì lại bảo trước đó khi Dì còn tỉnh táo Dì đã hứa cho mỗi đứa 01 cây vàng trong bữa ăn gia đình và muốn mẹ tôi chia lại di sản. Cho tôi hỏi, trong trường hợp này, di nguyện nào của Dì mới được cho là hợp pháp? Cảm ơn Luật sư.

1. Các loại hình thức của di chúc

Hình thức của di chúc

Bộ luật Dân sự 2015 quy định 02 hình thức của di chúc tại Điều 627 như sau: “Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng”.

Như vậy, di chúc phải được thể hiện bằng văn bản, trong một số trường hợp nhất định, di chúc có thể được lập bằng miệng nếu không thể lập được bằng văn bản.

Cụ thể, hình thức của di chúc miệng phải đáp ứng đủ hai điều kiện dưới đây theo quy định tại Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015:

Một là, người lập di chúc bằng miệng đang trong hoàn cảnh bị cái chết đe dọa.

Hai là, vào thời điểm mong muốn để lại di sản, người lập di chúc không thể lập được di chúc bằng văn bản.

Về hình thức của di chúc bằng văn bản, theo Điều 628 Bộ luật dân sự 2015, di chúc bằng văn bản còn bao gồm:

+ Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng

+ Di chúc bằng văn bản có người làm chứng

+ Di chúc bằng văn bản có công chứng

+ Di chúc bằng văn bản có chứng thực

Có thể thấy, việc Dì của bạn hứa dành cho mỗi người con 01 cây vàng bằng miệng trong bữa ăn không phải là di chúc miệng bởi vì tại thời điểm đó Dì của bạn vẫn có đủ khả năng để thực hiện lập di chúc bằng văn bản.

2. Những lưu ý về hình thức của di chúc

Hình thức của di chúc là một trong những yếu tố quyết định tính hợp pháp của di chúc. Cụ thể tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, bên cạnh những điều kiện đối với người lập di chúc như người lập di chúc phải minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc, không bị lừa dối, đe dọa,... để di chúc được xem là hợp pháp, thì hình thức của di chúc không được trái với quy định của luật.

Ngoài ra, còn có những quy định cần lưu ý sau về hình thức của di chúc cho từng đối tượng nhất định:

+ Đối với những người từ đủ mười lăm tới chưa đủ mười tám tuổi, di chúc của họ phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc của họ

+ Đối với những người bị hạn chế về thể chất hoặc những người không biết chữ, di chúc của họ có người làm chứng, và người làm chứng phải lập di chúc đó thành văn bản, đồng thời bắt buộc phải công chứng, chứng thực bản di chúc đó.

Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc chỉ điểm.

Nếu người lập di chúc còn sống, minh mẫn sau 3 tháng kể từ thời điểm lập di chúc miệng thi di chúc mặc nhiên bị hủy bỏ.

3. Những nội dung bắt buộc theo quy định về hình thức của di chúc

Bên cạnh những nội dung liên quan tới việc phân chia di sản được thực hiện tự do miễn là không trái với đạo đức xã hội hay vi phạm điều cấm của luật, người lập di chúc còn phải tuân thủ về mặt hình thức của di chúc với việc phải có những thông tin sau đây trong nội dung của di chúc:

+ Ngày, tháng, năm lập di chúc;

+ Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;

+ Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;

+ Di sản để lại và nơi có di sản.

Theo Khoản 3 Điều 631 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu, nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải ghi được số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc. Trong trường hợp di chúc có sự tẩy xóa, sửa chữa thì người viết di chúc hoặc người làm chứng di chúc phải ký tên bên cạnh chỗ tẩy xóa, sửa chữa.

Trong trường hợp di chúc bằng văn bản có người làm chứng, ngoài việc bản di chúc phải có chữ ký hoặc chỉ điểm của người lập di chúc; bản di chúc đó phải có chữ ký của ít nhất hai người làm chứng.

4. Công chứng, chứng thực di chúc theo quy định về hình thức của di chúc

Về mặt hình thức của di chúc bằng miệng, trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng và người làm chứng ghi lại bản di chúc đó thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc chỉ điểm của người làm chứng dựa theo quy định tại Khoản 5 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015.

Về mặt hình thức của di chúc bằng văn bản, như một số trường hợp cần phải công chứng, chứng thực đã được đề cập, người lập di chúc người lập di chúc có thể yêu cầu công chứng hoặc chứng thực bản di chúc.

Như vậy, ngoại trừ một số trường hợp nhất định, di chúc có thể công chứng, chứng thực hoặc không. Để hiểu rõ hơn về việc công chứng và chứng thực di chúc các bạn có thể tham khảo bài viết sau.

Xem thêm: Di chúc có bắt buộc phải được công chứng, chứng thực?

Trên đây là những phân tích về hình thức của di chúc dựa vào những quy định của pháp luật. Trong quá trình phân chia di sản thừa kế nếu có những vướng mắc hoặc tranh chấp, hãy liên hệ với chúng tôi để được Luật sư tư vấn dân sự hỗ trợ trực tiếp. Trân trọng!

Liên hệ qua Hotline:

094 221 7878 – Ls Trần Trọng Hiếu Trưởng CN là người trực tiếp tư vấn;

096 267 4244 – Ls Trần Trọng Hiếu Trưởng CN là người trực tiếp tư vấn.

Liên hệ trực tiếp tại địa chỉ:

– Số 15 đường 21, phường Bình An, Quận 2, Tp. Hồ Chí Minh;

– Số 60A đường 22, phường Phước Long B, Quận 9, Tp. Hồ Chí Minh.

Liên hệ qua Zalo – Facebook:

Zalo: 094 221 7878 – Facebook: Saigon Law Office

Liên hệ qua Email:

Saigonlaw68@gmail.com

Luatsutronghieu@gmail.com

Rất mong nhận được sự hợp tác cùng Quý Khách Hàng!