Hướng dẫn thủ tục giải quyết tranh chấp di sản thừa kế

15/10/2021 - 12:10:34 AM | 778

Tranh chấp di sản thừa kế, đặc biệt là thừa kế đất đai không di chúc thường diễn ra khá phức tạp khi các anh chị em trong gia đình không tìm được tiếng nói chung dẫn đến thưa kiện nhau ra toà. Dưới đây là nội dung tư vấn của Luật sư dân sự nhằm hướng dẫn giải quyết tranh chấp di sản thừa kế tại Tòa án theo pháp luật thừa kế đất đai mới nhất 2021 thông qua câu hỏi của khách hàng sau:

Câu hỏi: Năm 2005, bố mẹ tôi mất để lại tài sản cho 4 anh chị em tôi gồm 1 mảnh đất và căn nhà trên đất nhưng không có di chúc phân chia. Chúng tôi thống nhất giao cho anh A (con trai cả) quản lý sử dụng nhà đất để tiện thờ cúng ông bà. Gần đây, tôi phát hiện anh A đã sang tên giấy tờ nhà đất bố mẹ tôi của sang tên của anh. Luật sư cho tôi hỏi chị em tôi muốn thưa kiện ra tòa để giải quyết tranh chấp di sản thừa kế thì phải làm thế nào?

1. Ai có quyền khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế tại Tòa án?

giải quyết tranh chấp di sản thừa kế

Đối với trường hợp người mất không để lại di chúc, những người hưởng di sản thừa kế được quy định theo thứ tự các hàng thừa kế tại Điều 651 BLDS 2015. Theo đó, hàng thừa kế thứ nhất gồm vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết có quyền sở hữu với di sản này. Khi xảy ra tranh chấp di sản thừa kế, những người này có quyền khởi kiện ra Tòa án để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của mình.

Lưu ý:

Việc khởi kiện phải còn trong thời hiệu khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế theo Điều 623 BLDS 2015, cụ thể 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Thời điểm mở thừa kế quy định tại Điều 611 BLDS 2015 là thời điểm người có tài sản chết.

Ngoài ra, người được hưởng di sản thừa kế phải thỏa mãn điều kiện đủ 18 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự và các trường hợp pháp luật có quy định khác tại Điều 69 BLTTDS 2015 để có thể làm đơn khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế ra Tòa án.

Có thể nhờ người khác thay mình khởi kiện không?

Khi khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế, người thừa kế có thể tự mình thực hiện hoặc ủy quyền cho người đại diện tham gia tố tụng dân sự theo Khoản 2 Điều 69 và Điều 186 BLTTDS 2015.

Có bắt buộc tất cả người thừa kế cùng làm đơn khởi kiện không?

Điều 186 BLTTDS 2015 quy định nhiều cá nhân có thể cùng khởi kiện một cá nhân khác về một quan hệ pháp luật để giải quyết trong cùng một vụ án.

Như vậy để thuận tiện cho việc giải quyết cùng một tranh chấp di sản thừa kế, 3 chị em bạn có thể cùng làm 1 đơn kiện hoặc cử 1 trong 3 đại diện đứng ra khởi kiện lên Tòa án.

Trở lại câu hỏi của bạn, khi bố mẹ bạn mất không để lại di chúc, nhà đất là di sản thừa kế sẽ được chia đều cho hàng thừa kế thứ nhất là 4 anh chị em bạn. Việc anh bạn sang tên nhà đất thuộc tài sản chung của 4 người là trái pháp luật. Do đó, 3 chị em bạn có quyền tự mình, đại diện hoặc uỷ quyền cho Luật sư tố tụng giàu kinh nghiệm của chúng tôi khởi kiện ra Tòa án theo các điều kiện nêu trên.

Xem thêm: Những quy định về thừa kế đất đai mới nhất

2. Tòa án nào có thẩm quyền giải quyết tranh chấp di sản thừa kế?

Theo quy định về thẩm quyền giải quyết tranh chấp di sản thừa kế của Tòa án tại Khoản 2 Điều 26, Điểm a Khoản 1 Điều 35, Điểm c Khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (BLTTDS 2015), thì Tòa án có thẩm quyền giải quyết trong trường hợp của bạn là TAND cấp huyện nơi có nhà đất tranh chấp.

3. Thủ tục giải quyết tranh chấp di sản thừa kế thông qua Tòa án

Bước 1: Nộp đơn khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế

Điều 189 BLTTDS 2015 quy định người khởi kiện chuẩn bị 01 bộ hồ sơ khởi kiện, gồm:

Đơn khởi kiện;
Danh mục tài liệu, chứng cứ chứng minh cho yêu cầu khởi kiện;
Bản sao giấy tờ cá nhân của người khởi kiện.

Điều 190 BLTTDS 2015 cho phép nộp đơn qua các hình thức sau:

Nộp trực tiếp tại Tòa án;

Gửi đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo đường bưu điện;
Gửi thông qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án.

Bước 2: Toà án thụ lý và chuẩn bị xét xử

Thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án tranh chấp di sản thừa kế không quá 04 tháng, vụ việc phức tạp được gia hạn nhưng không quá 02 tháng theo Điều 203 BLTTDS 2015.

Bước 3: Tiến hành hòa giải tranh chấp di sản thừa kế

Trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án, Tòa án tiến hành hòa giải để các bên thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án theo quy định tại Điều 205 BLTTDS 2015.

Bước 4: Đưa vụ án ra xét xử

Trường hợp tranh chấp di sản thừa kế không hòa giải được thì tiến hành xét xử theo thủ tục sơ thẩm. Tiếp theo là phúc thẩm, giám đốc thẩm hoặc tái thẩm.

Xem thêm: Trình tự thủ tục thừa kế quyền sử dụng đất

4. Các khoản phí, lệ phí phải đóng khi khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế tại Tòa án

Lưu ý khi khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế cần phải nộp tiền tạm ứng án phí để đáp ứng điều kiện Tòa án thụ lý, giải quyết vụ án, tránh trường hợp Tòa án trả lại đơn khởi kiện theo quy định tại Khoản 1 Điều 146, Điều 192 BLTTDS 2015.

Trong trường hợp các anh chị em bạn không thỏa thuận được về việc chia di sản là nhà đất mà có yêu cầu Tòa án giải quyết chia nhà đất thì mỗi người sẽ phải nộp án phí dân sự theo mức tương ứng với giá trị phần tài sản mà họ được hưởng theo Điểm a Khoản 7 Điều 27 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14.

Mức tiền tạm ứng án phí, án phí quy định tại Danh mục ban hành kèm theo Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 tùy vào từng trường hợp cụ thể.

Trên đây là nội dung tư vấn giải quyết tranh chấp di sản thừa kế không di chúc của Luật sư dân sự. Vì thủ tục giải quyết tranh chấp di sản thừa kế tại Tòa án khá phức tạp, Quý khách hàng có thể liên hệ trực tiếp Luật sư dân sự giàu kinh nghiệm để nhận được sự hỗ trợ KỊP THỜI−TẬN TÂM−TRÁCH NHIỆM. Cách thức liên hệ: